સ્વલીનતા સ્પેક્ટ્રમ વિકૃતિ (ASD) એ સામાજિક અસમાનતા,વાતચીતમાં મુશ્કેલી અને વર્તન પ્રતિબંધિત,પુનરાવર્તિત,ચીલાચાલુ પદ્ધતિ દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલી,જ્ઞાનતંતુના વિકાસની જટિલ વિકૃતિમાં વિભાજીત થયેલી શૃંખલા છે.તે મગજનો એક વિકાર છે જેમાં ખાસ કરીને વાતચીત કરતી વખતે એક વ્યક્તિની ક્ષમતાને અસર કરી શકે છે.સ્વલીનતા સ્પેક્ટ્રમ વિકૃતિ એ બાળપણથી શરૂ થાય છે અને તે યુવાવસ્થાના અંત સુધીના સમયગાળા સુધી થઈ શકે છે.
સ્વલીનતા સ્પેક્ટ્રમ વિકૃતિના પ્રકારો આ પ્રમાણે છે :
સંદર્ભો: www.nhs.uk
સામાન્ય રીતે એએસડીના વ્યક્તિના જીવનના શરૂઆતના તબક્કામાં અથવા ૩ વર્ષ પહેલાં સમય દરમ્યાન સુધારણા કરી શકે છે.એએસડીના સાથે પીડાતાં બાળકોને શરૂઆતના થોડા જ મહિનાઓની અંદર ભવિષ્યની સમસ્યાઓના સંકેતો દર્શાવી શકે છે.જયારે બીજા,૨૪ મહિનાઓ અથવા તે પછીના સમય દરમ્યાન લક્ષણો દેખાય છે.સામાન્ય રીતે ઘણા બાળકોને ૧૮ થી ૨૪ મહિના સુધીના સમય એએસડીના લક્ષણો વિકાસ પામતાં જણાય છે અને પછી તેઓ નવી ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરવાનું બંધ કરે છે અથવા તો એકવાર મેળવેલી ક્ષમતા ગુમાવી બેસે છે.
એએસડીગ્રસ્ત બાળકને જોવા મળે :
સંદર્ભ: www.cdc.gov
એએસડીનું કોઈ ચોક્કસ કારણ જાણવા મળતું નથી,પરંતુ તે જનીનાન્ગો અને પર્યાવરણીય પરિબળો સાથે જોડાયેલા હોઈ શકે છે.આ વિકૃતિઓની સાથે જનીનોની સંખ્યા જોડાયેલી તેમજ ઓળખવામાં આવે છે.
એએસડીગ્રસ્ત દર્દીના અભ્યાસ સાથે મગજના જુદાજુદા ભાગોમાં અનિયમિતતા જોવા મળે છે.
એએસડીગ્રસ્ત દર્દીના અભ્યાસ દ્વારા એ સૂચવે છે કે તેમના મગજમાં સેરોટોનીન અથવા અન્ય ન્યુરોટ્રાન્સમીટર્સ અસામાન્ય સ્તરમાં હોય છે.એએસડીના લીધે મગજના કોષો એકબીજા સાથે કેવી રીતે વાતચીત કરવી તેનું નિયમન કરી શકે જેના દ્વારા શરૂઆતમાં જનીનો દ્વારા સામાન્ય ગર્ભના વિકાસમાં ખલેલ પહોચી શકે છે જે સૂચવે કે જનીન કાર્યોની આ બધી જ શક્યતાઓ પર પર્યાવરણીય પરિબળોના કારણે થઈ શકે છે.
સંદર્ભ: www.ninds.nih.gov
એએસડીની વિકૃતિનું નિદાન કરવું મુશ્કેલ છે તેના માટે કોઈ તબીબી પરીક્ષણ નથી જેમ કે લોહી પરીક્ષણ.ડોક્ટર નિદાન શોધવા માટે જોવા બાળક જેવું વર્તણુક અને વિકાસ કરી શકે છે.
તેમ છતાં,બાળકોની મૂલ્યાંકન ઓડિયોલોજીક અને સ્વલીનતાના સ્ક્રિનિંગ પરીક્ષણ જેમ કે સ્વલીનતામાં ટોડલર્સ માટે ચેકલિસ્ટ પ્રાપ્ત કરી શકાય છે.
રોગનો કોઈ ઈલાજ નથી.તેમછતાં તજજ્ઞો અને દવાઓના શિક્ષણ દ્વારા તેની વ્યવસ્થા કરી શકાય છે.
તાત્કાલિક સારવાર સેવાઓ પૂરી પાડીને બાળકોના વિકાસમાં મદદ કરી શકાય છે.
આ સેવાઓ માટે બાળકોને વાતચીત કરાવવી,ચાલવું અને બીજા સાથે સંવાદ કરીને જોડી શકાય છે.
તેથી જેમ બને તેમ વહેલી તકે બાળકોને ડોક્ટર સાથે વાત કરાવવી મહત્વપૂર્ણ છે.
સંદર્ભ: www.cdc.gov
